Recent onderzoek naar Joseph Cuypers concentreert zich vooral op de kathedraal van Haarlem, de Nieuwe Bavo. Publicaties daarover zijn van de hand van de kunsthistorici Antoon Erftemeijer, Arjen Looyenga en Marike van Roon uit 1997 en van Bernadette van Hellenberg Hubar uit 2016. In de eerste uitgave, Getooid als een bruid, is veel aandacht voor de architect Joseph Cuypers en voor het grote aantal kunstenaars dat heeft bijgedragen aan het interieur. Met name Looyenga komt toe aan een duidelijk geformuleerde waardering van de architectuur. Van Hellenberg Hubar heeft met De Nieuwe Bavo te Haarlem terecht niet een nieuw overzichtswerk willen maken, maar onderzocht op vernieuwende wijze op welke denkbeelden architectuur en inrichting zijn gebaseerd. Zij komt op zeer verrassende vondsten, die ook meer inzicht geven in de werkwijze van Joseph Cuypers en zijn belangrijkste opdrachtgever bisschop A.J. Callier.

Een aparte positie neemt De Genade van de Steiger (2013) van Bernadette van Hellenberg Hubar in, met de resultaten van een onderzoek naar de kerkelijke schilderkunst in het interbellum. Hierin is goed weergegeven hoe groot de invloed van Joseph Cuypers op de ontwikkeling van de kerkelijke schilderkunst is geweest.